Hoorcoach

Toen ik zelf slechthorend werd, kreeg geluid een andere betekenis, een nieuwe betekenis. Soms krijgt het ook een andere waardering. Zowel positief als negatief. Dan baal ik wanneer ik op het strand loop en de wind in mijn gehoorapparaat suist, de aanwezigheid van de tinnitus luid is of wanneer geluid krakend binnen komt wanneer er muziek op staat. Door de operaties ken ik ook periodes dat mijn gehoor soms tijdelijk anders was. Daardoor waardeer ik het nu weer na een periode van geen muziek te hebben kunnen verdragen, hier wel weer van te kunnen genieten. Jij bepaalt welke betekenis jij geeft aan geluid. Wanneer je slechthorend bent, geluid anders waarneemt of last van tinnitus hebt, kan dit echt een uitdaging zijn. Dat houdt dus niet in dat je hier ook niet van mag balen. Maar hoe zorg je er daarna voor dat geluid weer een fijne of andere betekenis krijgt?

Voordat ik slechthorend werd, luisterde ik graag en veel naar muziek. Ik kon er enorm van genieten.  Samen met vrienden dansend in de kroeg, luidkeels zingend in de karaokebar of op een festival. Na mijn operaties volgden er verschillende periodes waarin ik geluid niet meer kon verdragen. Ik weet nog een paar dagen na mijn tweede operatie dat ik een soort galm in mijn oor kreeg. Vroeger had je van die plastic microfoons. Als je daar dan in praatte kwam er een vreemd soort vervorming van het geluid terug. Dat was wat ik hoorde. Ik kon niets meer verdragen, geen Duplo blokje op de grond, geen gehuil, geen voetstappen op de trap. Ik dacht dat ik gek werd. Mijn KNO-arts wist mij gerust te stellen. Waarschijnlijk iets met vocht dat eruit moest. En inderdaad een paar dagen later werd het rustiger. Maar door dit soort ervaringen werden wel de zaadjes gepland van nare associaties met geluid. Daarnaast heb ik ook last van tinnitus die de hele dag hoorbaar is. Er is een periode geweest dat ik het enorm storend vond. Maar nu weet ik dat het mijn hartslag is die ik hoor bonken, en ik dus het bloed dat door mijn aderen wordt gepompt waarneem. Ik zou me alleen maar zorgen moeten maken wanneer ik het niet meer hoor, toch is het een vervelend geluid.

Welke gevoelens jij aan geluiden hangt en hoe je ermee omgaat is een onderdeel van hoe je het ervaart. Afgelopen weekend keken we de Leeuwenkoning in het Nederlands, anders kan Tijn het niet volgen. Voor mij moet hij dan harder om te horen wat er wordt gezegd, maar daardoor versterkt de muziek erom heen ook, waardoor het weer te hard staat. Dus gaat het geluid van hard naar zacht. Hoewel ik dus eigenlijk niet kan ‘meedoen’ en daar gefrustreerd van kan raken probeer ik de focus te leggen op het samen met elkaar zijn en daar van te genieten. En ik kies er dus voor om niet te horen wat Timon of Pumbaa te zeggen heeft!

Dit werkt voor mij ook zo op andere plekken. Wanneer ik voorheen geneigd was om op een rumoerige plek toch een gesprek te voeren, kies ik er nu vaak voor om er gewoon te zijn. Het kost mij meer energie om te balen dat ik het allemaal niet goed kan verstaan en nu heb ik wel gewoon een fijne avond.

Uiteraard is hier tijd overheen gegaan en zijn er ook momenten dat het mij minder goed afgaat. Daarnaast kost het mij na iedere operatie opnieuw tijd om aan geluid te wennen. En daaraan is de angst gekoppeld of ik wel goed kan blijven horen. Dat helpt niet mee!  Ik weet dat er vanzelf een moment komt dat ik mij hier minder mee bezig hoef te houden.

Wat kan helpen?

• Neem de tijd!
  Sta stil bij het geluid dat je waarneemt. Wat hoor je? Wat is het? Hoor je het altijd zo? Welke woorden geef je eraan? Welke functie heeft het? Wat betekent het geluid?

  Wanneer het je lukt om dit te doen, kan het helpen om het even op te schrijven. Zo kun je zien of de woorden die je eraan koppelt negatief zijn. Kijk of je er andere woorden voor kunt gebruiken.  Het kan helpen om er een  andere associatie met te maken.  Wellicht heb jij zelf ook invloed op het geluid.

Bijvoorbeeld; Ik hou van muziek in de auto. Maar wanneer we met meerdere mensen in de auto zitten wordt er ook gesproken. En dat lukt mij niet tegelijk, dan krijgt de radio ineens een vervelende associatie. Terwijl dat niet zo hoeft te zijn. Dus ik zet hem aan als ik alleen ben en wanneer ik met meerdere mensen in de auto zit, gaat hij uit.
Of de afzuigkap. Die blijf ik lastig vinden. Toch helpt het om de momenten te bepalen wanneer het niet storend is. Ik zet hem zo kort mogelijk aan en probeer geen gesprek te voeren wanneer hij aan staat. Doe ik het wel, dan merk ik dat het mij niet lukt en ik het apparaat als storend ga ervaren.  Zonde van de energie.
Of de tinnitus. Het is voor mij een indicator; door mijn slechthorendheid heeft mijn brein moeite met het bepalen welke geluiden voor mij belangrijk zijn en welke niet. Hierdoor hoor ik een bonk in mijn hoofd. Denk ik eraan dan wordt het luider, logisch want mijn aandacht gaat ernaar toe. En mijn brein denkt dan dat het belangrijk is.  Maar dat is het niet. Afleiding helpt dan!

• Lees erover!

Hoe meer je weet, hoe beter je het kunt begrijpen! Ik wist eerst niet goed waar het gebonk dat ik hoorde vandaan kwam. Later begreep ik dat het tinnitus genoemd wordt en het voortkomt uit mijn slechthorendheid. Ik las over de behandelmethoden en wat wel en niet werkt. Daarna ging ik er zelf mee aan de slag. Ik hoor het immers dagelijks, dus genoeg momenten om ermee te oefenen. Zie het als een experiment, wat gebeurt er als je afleiding zoekt? Of wanneer je er aandacht aan geeft, wordt het harder? Zachter? Wat helpt?

• Ga op zoek naar hulp!

Het gehoor is een ingewikkeld mechanisme! Wacht niet tot het ondragelijk wordt. Dit is vaak het punt dat het niet meer lukt om zelf in actie te komen of er iets mee te doen, maar ga er al eerder mee aan de slag. Je kunt denken aan een hoorcoach of een instantie zoals de GGMD, waar professionals werken die ondersteuning en handvatten kunnen bieden aan mensen met gehoorverlies of tinnitus.

Heb jij tips? Of ervaringen? Deel ze hieronder, wellicht help je er een ander weer mee.